Η γυναικομαστία αφορά τη διόγκωση των μαστών του αρσενικού φύλου και είναι μια πάθηση που απαντάται αρκετά συχνά. Οι αιτίες εμφάνισης της γυναικομαστίας είναι ποικίλες και είναι δυνατό να εμφανιστεί κατά τη νεογνική, την εφηβική ή την ενήλικη ηλικία. Όταν κάποιος γονέας παρατηρήσει αυξημένο μέγεθος των θηλών στο νεογέννητο βρέφος του είναι φυσικό να ανησυχήσει για την υγεία του μωρού του. Η ίδια ανησυχία καταβάλλει και τον έφηβο ή ενήλικο άνδρα που πιθανόν παρατηρήσει ότι έχουν διογκωθεί οι μαστοί του. Για τους λόγους αυτούς είναι απαραίτητη η εξέταση από ειδικό ιατρό ώστε να διερευνηθούν τα αίτια εμφάνισης της γυναικομαστίας και να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιας σοβαρότερης παθογένειας.
Συνηθέστερα η γυναικομαστία που παρουσιάζεται στα νεογνά αγόρια και στους εφήβους θεωρείται φυσιολογική και δίχως κάποιος παθολογικό υπόβαθρο. Στις περισσότερες περιπτώσεις και κατά το μεγαλύτερο ποσοστό αγοριών υποχωρεί από μόνη της μετά από κάποιο εύλογο διάστημα δίχως να ακολουθηθεί συγκεκριμένη θεραπεία. Από ειδικό χειρουργό πρέπει να εξετάζεται ακόμη και η μορφή γυναικομαστίας που υπάρχει υποψία ότι κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται σε περίσσεια λίπους στο σώμα λόγω παχυσαρκίας του ανδρός. Ο λόγος που είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υποβληθεί ο ασθενής με γυναικομαστία σε μια σειρά εξετάσεων είναι για να αντιμετωπιστούν έγκαιρα κάποιες – πιο σπάνιες μεν – αλλά επείγουσες καταστάσεις που υπονομεύουν την υγεία του.
Μερικές από τις ενδογενείς αιτίες πρόκλησης της γυναικομαστίας που οποιοσδήποτε θα απευχόταν είναι κάποιες σπάνιες αλλά επικίνδυνες καταστάσεις όπως η νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια, οι όγκοι στους όρχεις, στους μαστούς και τα επινεφρίδια. Όταν η γυναικομαστία δεν οφείλεται σε προφανείς εξωγενείς παράγοντες (όπως η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων ή αναβολικών που ενοχοποιούνται), τότε υπάρχει και το ενδεχόμενο να υποκρύπτεται ορμονολογική πάθηση. Η διενέργεια μιας σειράς εξετάσεων είναι απαραίτητη ώστε να εντοπισθούν τυχόν παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα, υπογοναδισμός, ορμονική ανισορροπία και αύξηση των οιστρογόνων έναντι της τεστοστερόνης στο αγόρι ή τον άνδρα που έρχεται αντιμέτωπο με τη γυναικομαστία. Οι παθήσεις των ενδοκρινικών αδένων και η πιθανότητα θυρεοειδοτοξίκωσης πρέπει να αντιμετωπίζονται έγκαιρα με θεραπευτική αγωγή από ενδοκρινολόγο.
Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω αν έχω γυναικομαστία;
Αν η γυναικομαστία κατά το εφηβικό ηλικιακό στάδιο δεν υποστραφεί αυτομάτως μετά από δύο περίπου χρόνια, είναι απαραίτητο ο έφηβος να υποβληθεί σε μια σειρά εξετάσεων ώστε να διαπιστωθεί το αίτιο και να αντιμετωπιστεί καταλλήλως η οποιαδήποτε πάθηση. Το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες άνδρες με γυναικομαστία. Η επίσκεψη στον ειδικό χειρουργό περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού του ασθενούς και την κλινική εξέταση με ψηλάφηση των μαστών και των μασχαλιαίων αδένων. Επιπλέον ο ιατρός παραπέμπει τον ασθενή σε απεικονιστικές εξετάσεις όπως η μαστογραφία, η αξονική και η ακτινογραφία θώρακος. Μέσω των αποτελεσμάτων αυτών γίνεται η ανάλυση και διαπίστωση του αιτίου ώστε να βγει το καταληκτικό πόρισμα για το μέγεθος του μαζικού αδένα καθώς και για το εάν πρόκειται για αληθή γυναικομαστία, ψευδή γυναικομαστία ή κάποιο καρκίνωμα/ όγκο. Η διαφορική διάγνωση που προσφέρουν οι εξετάσεις είναι σημαντική για τη σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ο ιατρός παραπέμπει επίσης σε ενδοκρινολογικές εξετάσεις γενικής αίματος και ορμονολογικές. Στις εξετάσεις αίματος διερευνώνται τα επίπεδα της θυρεοειδοτρόπους ορμόνης TSH, της θυροξίνης T4, της τριϊωδοθυρονίνης T3, της τεστοστερόνης, ο προσδιορισμός της ωχρινοτρόπου ορμόνης LH, της οιστραδιόλης E2, της προλακτίνης PRL και της β – χοριακής γοναδοτροπίνης hCG. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών των ορμονών είναι σημαντικό να αξιολογούνται αναλυτικά και λεπτομερώς από ενδοκρινολόγο.
Η υλοποίηση αυτών των εξετάσεων κρίνεται ιδιαίτερα αναγκαία σε περιπτώσεις γυναικομαστίας όπου υπάρχουν συμπτώματα όπως πόνος στο ανδρικό στήθος, ευαισθησία στο άγγιγμα των μαστών, εισολκή των θηλών, διόγκωση, εξόγκωμα, πάχυνση του δέρματος, χαλάρωση των μαστών, ψηλαφητή μάζα στον έναν ή και τους δύο μαστούς ή τους λεμφαδένες της μασχάλης. Τα συμπτώματα αυτά οδηγούν σε υποψία και φόβο για ύπαρξη καρκίνου του μαστού. Όταν μάλιστα υπάρχει ταυτόχρονη διόγκωση των όρχεων μαζί με τη γυναικομαστία, είναι απαραίτητο και το υπερηχογράφημα οσχέου/ όρχεων.
Περαιτέρω εξετάσεις για τον έλεγχο των ηπατικών δεικτών είναι εξίσου απαραίτητες όταν συνυπάρχει η υποψία για άλλα παθολογικά αίτια όπως η κίρρωση του ήπατος. Οι μικροβιολογικές – ορμονικές εξετάσεις αίματος μπορούν να δείξουν την ομαλή ή όχι λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα του ατόμου που εμφανίζει γυναικομαστία. Έτσι υπό την παρακολούθηση του ενδοκρινολόγου θα αποφασιστεί εάν ο ασθενής θα ακολουθήσει κάποια αγωγή θεραπείας για τη ρύθμιση και σταθεροποίηση των ορμονών στο σώμα του. Προτού παρθεί οποιαδήποτε απόφαση χειρουργικής αντιμετώπισης της γυναικομαστίας, πρέπει επίσης να διενεργηθεί πλήρης προεγχειρητικός έλεγχος από εξειδικευμένο χειρουργό με εξετάσεις αίματος, ούρων και καρδιογράφημα για τη διασφάλιση της υγείας του ασθενούς κατά τη διαδικασία της εγχείρησης.
