Συχνά ο άνθρωπος που πάσχει από γυναικομαστία μπορεί να αναρωτηθεί εάν μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημά του χωρίς να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Όταν κάποιος έφηβος ή ενήλικος άνδρας καταφθάνει ανήσυχος στο ιατρείο ενός χειρουργού ή ενδοκρινολόγου είναι συχνό το φαινόμενο να αναρωτιέται εάν υπάρχει κάποια άλλη μέθοδος αντιμετώπισης της γυναικομαστίας του πέρα από τη χειρουργική. Η επιθυμία για αποφυγή του χειρουργείου είναι συχνή στους ασθενείς και οφείλεται στον φόβο για πιθανές επιπλοκές, στην αποφυγή της διαδικασίας αποκατάστασης μετά το χειρουργείο ή στον φόβο της νάρκωσης και μέθης. Αν και με τις σύγχρονες αναίμακτες μεθόδους που χρησιμοποιεί το ιατρικό μας προσωπικό αποφεύγεται η γενική αναισθησία (υπνοχάλαση) και μειώνονται κατά πολύ οι κίνδυνοι, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την επιθυμία του ασθενούς για αποφυγή του χειρουργείου. Έτσι πρώτα γίνεται συζήτηση μεταξύ του ιατρού και του ασθενή για το αν θα υπάρξει όφελος και αποτελεσματικότητα ακολουθώντας μία εναλλακτική λύση θεραπείας με χάπια σε συνδυασμό με ένα εντατικό πρόγραμμα γυμναστικής και ισορροπημένης διατροφής.
Υπάρχει λύση εκτός από τη χειρουργική;
Οι πρώτες βασικές προσπάθειες αντιμετώπισης της γυναικομαστίας όταν θέλουμε να αποφύγουμε τη χειρουργική μέθοδο επικεντρώνονται σε ένα εντατικό πρόγραμμα γυμναστικής που τονώνει συνολικά το άνω μέρους του κορμού του σώματος. Η συγκεκριμένη τακτική μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη στα άτομα που εμφανίζουν ψευδή γυναικομαστία (λιπομαστία) καθώς έτσι θα υπάρξει σημαντική μείωση του λιπώδους ιστού που αυξάνει το μέγεθος και τη χαλαρότητα των μαστών τους. Ένα πρόγραμμα με συνδυασμό ασκήσεων με κάμψεις, βάρη και αντιστάσεις που επαναλαμβάνεται 3 – 5 φορές την εβδομάδα για διάστημα τουλάχιστον ενός τριμήνου είναι πολύ πιθανό να επιφέρει έστω μερική μείωση του μεγέθους του ανδρικού χαλαρού στήθους. Η συνολική εκγύμναση των θωρακικών μυών, των μυών της πλάτης, των ώμων και των κοιλιακών μπορεί να αναδείξει μακροπρόθεσμα την αρρενωπότητα του στήθους. Στόχος σε αυτήν την περίπτωση είναι κυρίως η σταδιακή μείωση της περίσσειας του λίπους και όχι τόσο η αύξηση του μυϊκού όγκου στο στήθος.
Η απώλεια λίπους με την ταυτόχρονη σύσφιξη μπορεί να έχει επιθυμητά αποτελέσματα κατά της γυναικομαστίας και της χαλαρότητας των κρεμάμενων μαστών σε ικανοποιητικό βαθμό. Πολλές φορές η μείωση του λίπους από το αντρικό στήθος μπορεί να επιτευχθεί και με τη χρήση συμπηρωμάτων διατροφής με λιποδιαλύτες.
Η ισορροπημένη διατροφή υπό την καθοδήγηση ενός διατροφολόγου μπορεί επίσης να συμβάλει αρκετά στη μείωση του μεγέθους των διογκωμένων ανδρικών μαστών και να οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της γυναικομαστίας εκτός του χειρουργείου. Είναι απαραίτητες οι τροφές με πολλές πρωτεΐνες και ποικιλία βιταμινών. Η ένταξη πολλών φρούτων και λαχανικών στο διατροφικό πρόγραμμα του ανδρός που εμφανίζει γυναικομαστία είναι απαραίτητη. Τα ψάρια με τα ωφέλιμα Ω – 3, τα αυγά, το άπαχο κρέας, το γιαούρτι με προβιοτικά και οι ωμοί ξηροί καρποί είναι μερικές από τις τροφές που δεν πρέπει να παραλείπονται από ένα υγιεινό διατροφικό πλάνο.
Αντιθέτως είναι καλό να αποφεύγονται τροφές που προκαλούν έμμεσα ορμονική ανισορροπία και αυξάνουν την οιστρογονική δράση όπως το αγελαδινό γάλα, το ρόφημα και τα προϊόντα σόγιας καθώς και τα αλλαντικά, οι επεξεργασμένες τροφές και τα συσκευασμένα σνακς. Απαραίτητη για την αντιμετώπιση της γυναικομαστίας είναι επίσης η μείωση της ζάχαρης και των προϊόντων με τεχνητά γλυκαντικά καθώς και η αποφυγή κατάχρησης του αλκοόλ.
Τα άτομα τα οποία πάσχουν από αληθή γυναικομαστία, δηλαδή αύξηση του μαζικού αδένα των μαστών και των θηλών, έχουν επίσης μια εναλλακτική λύση αντιμετώπισης χωρίς να αναγκαστούν να προβούν σε χειρουργική επέμβαση. Η αληθής γυναικομαστία οφείλεται σε ορμονική ανισορροπία όπου τα επίπεδα των οιστρογόνων στον άνδρα υπερτερούν έναντι της τεστοστερόνης. Αυτή η μη φυσιολογική ορμονική αποσταθεροποίηση μπορεί να ρυθμιστεί με τη δράση μιας σειρά χαπιών. Χάπια που δρουν ως ανταγωνιστές της οιστρογονικής δράσης αποτελούν τα φάρμακα με ταμοξιφαίνη και ραλοξιφαίνη. Το 80% των ασθενών που έχει λάβει δοκιμαστικά τη συγκεκριμένη θεραπεία σε καθημερινές διπλές δόσεις των 10 – 20 mg για τρεις μήνες, έχει παρατηρήσει σημαντική βελτίωση στο μέγεθος της γυναικομαστίας σε μερικό ή ολικό βαθμό. Επιπλέον η κλομιφαίνη και η δαναζόλη μπορούν να προσφέρουν επίσης οφέλη στον άνδρα με αληθή γυναικομαστία που θέλει να αποφύγει το χειρουργείο. Με τα χάπια αυτά επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό η ορμονική σταθεροποίηση και παρατηρείται μείωση του όγκου των μαστών. Η λήψη αυτών των φαρμάκων πρέπει ωστόσο να γίνεται πάντα υπό τη στενή παρακολούθηση ενδοκρινολόγου και για περιορισμένο χρονικό διάστημα προς αποφυγή πιθανών παρενεργειών.
Στις περιπτώσεις όπου η γυναικομαστία αποτελεί σύμπτωμα του υπερθυρεοειδισμού είναι ιδιαίτερα βοηθητική η ρύθμιση της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα με κατάλληλα χάπια. Τα χάπια που ρυθμίζουν την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών είναι ένας ακόμη τρόπος αντιμετώπισης της γυναικομαστίας χωρίς χειρουργείο όταν το αίτιο οφείλεται στη συγκεκριμένη πάθηση.
Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι η διακοπή των φαρμάκων που θεωρούνται ένοχα για την πρόκληση γυναικομαστίας αποτελεί έναν ακόμη άμεσο τρόπο λύσης του προβλήματος χωρίς την ανάγκη διενέργειας χειρουργικής επέμβασης. Με την άμεση διακοπή φαρμάκων που προκαλούν γυναικομαστία όπως των στεροειδών – αναβολικών σκευασμάτων ή της κατάχρησης αλκοόλ και απαγορευμένων ουσιών, επέρχεται μεγάλη μείωση του μεγέθους των διογκωμένων ανδρικών μαστών καθώς η γυναικομαστία πολλές φορές οφείλεται στη χρήση των ανωτέρω.
Η διερεύνηση του αιτίου που προκαλεί την κάθε μορφής γυναικομαστία είναι σημαντική για την εύρεση της κατάλληλης μεθόδου αντιμετώπισης με εναλλακτικούς τρόπους όταν θέλουμε να αποφύγουμε το χειρουργείο για διάφορους λόγους.