Η γυναικομαστία αφορά την αυξημένη μεγέθυνση των αρσενικών μαστών σε βαθμό που να ομοιάζουν σε μέγεθος και εμφάνιση το γυναικείο στήθος και αναπτύσσεται σε ένα μεγάλο ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού. Όταν μάλιστα εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία εξαφανίζεται σπάνια δίχως κάποια θεραπεία. Εκτός από τις μεθόδους της ιατρικής αντιμετώπισης υπάρχουν και οι πιο εναλλακτικές τεχνικές όπως οι ολιστικές που δοκιμάζουν αρχαίες θεραπευτικές προσεγγίσεις σε διάφορα θέματα υγείας. Για τη μείωση του μεγέθους των διογκωμένων μαστών σε εφήβους και ενήλικες άνδρες (ανδρική μεγαλομαστία) είναι ωφέλιμο να δοκιμαστούν τρόποι αντιμετώπισης με τη χρήση βοτάνων. Οι βοτανοθεραπείες, αν και αμφιλεγόμενες από κάποιους ως προς την αποτελεσματικότητά τους, μπορούν δυνητικά να βοηθήσουν και να βελτιώσουν συνολικά την υγεία και την ένταση των συμπτωμάτων. Πολλές φορές μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση του ασθενούς σε αρρώστιες όπως οι ιώσεις ενώ άλλες φορές η λήψη βοτάνων δύναται να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου ή της ψυχολογικής και διανοητικής κατάστασης.
Η αντιμετώπιση της γυναικομαστίας με βότανα είναι κατά κάποιον τρόπο προέκταση της αντίστοιχης θεραπευτικής διατροφής με βάση ένα υγιεινό διατροφικό πλάνο και ενός γενικότερου τρόπου ζωής βασισμένου στο ευ ζην, σύμφωνα με το οποίο ο άνθρωπος ζει απαλλαγμένος όσο το δυνατόν περισσότερο από τις αρνητικές επιπτώσεις του καθημερινού άγχους. Αυτά τα φυτικά συμπληρώματα δεν είναι συνταγογραφούμενα φάρμακα και η θεραπεία με βότανα δεν ενέχει τους ίδιους κινδύνους ή πιθανές παρενέργειες όπως με τη λήψη χαπιών κατά της γυναικομαστίας. Έτσι, όταν ένας άνδρας που εμφανίζει γυναικομαστία επιθυμεί να αποφύγει τη χειρουργική επέμβαση, μπορεί εύκολα να δοκιμάσει αυτές τις φυσικές μεθόδους με τη χρήση συγκεκριμένων βοτάνων ή μπαχαρικών εφαρμόζοντάς τες στο σπίτι του.
Η γυναικομαστία σε ορισμένες περιπτώσεις οφείλεται στην ανισορροπία των ορμονικών επιπέδων. Η αύξηση της οιστραδιόλης δρα ενάντια στην παραγωγή τεστοστερόνης που είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού των ανδρών κι έτσι προκαλείται μεγέθυνση των αδένων των μαστών τους. Ένα από τα πιο γνωστά και ωφέλιμα βότανα που αυξάνουν με φυσικό τρόπο την τεστοστερόνη στο αίμα είναι ο κουρκουμάς. Με την κατανάλωση κουρκουμά για αρκετό χρονικό διάστημα μπορεί εν δυνάμει να υπάρξει κάποια μείωση του μεγέθους του ανδρικού στήθους. Οι ουσίες του κουρκουμά έχουν αντιμικροβιακή και αντιική δράση και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Επιπλέον η λήψη κουρκουμά είτε ως μπαχαρικό στα τρόφιμα είτε μέσα σε ζεστό νερό ως ρόφημα σε καθημερινή βάση βοηθάει στην ομαλή λειτουργία του ήπατος.
Ένα ακόμη από τα πιο ευεργετικά βότανα που προσφέρει η φύση είναι ο λιναρόσπορος. Ο λιναρόσπορος έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε καλά λιπαρά Ω – 3. Οι τροφές και τα βότανα με Ω – 3 αυξάνουν εξίσου την τεστοστερόνη στο ανδρικό σώμα, απαλλάσσουν από τη δυσκοιλιότητα και το φούσκωμα και συμβάλλουν μακροπρόθεσμα στη μείωση της γυναικομαστίας. Ένα ακόμη ιδιαίτερα ωφέλιμο φυσικό φάρμακο κατά της γυναικομαστίας είναι το ιχθυέλαιο. Η λήψη ιχθυέλαιου, είτε μέσω των τροφών όπως ο σολομός και οι σαρδέλες είτε ως φυτικό συμπλήρωμα, προφέρει μεγάλη βελτίωση συνολικά στην υγεία. Το ιχθυέλαιο βοηθάει σε σημαντικό βαθμό στη μείωση του μεγέθους των διευρυμένων ανδρικών μαστών μέσω της αύξησης της παραγωγής τεστοστερόνης στον οργανισμό.
Επιπλέον η πικραλίδα ή ταραξάκος είναι ένα θεραπευτικό φυτό που μπορεί πολύ εύκολα να βρεθεί σε διάφορα σημεία στη χώρα μας καθώς φυτρώνει παντού. Μπορεί να καταναλωθεί σε σαλάτες ή ως αφέψημα και φρέσκο χυμό. Έχει ιδιαίτερα ευεργετική δράση υπέρ της ομαλής λειτουργίας της χολής και του ήπατος ενώ τονώνει και αποτοξινώνει τον οργανισμό από τις τοξίνες. Ο χυμός από πικραλίδα μπορεί να λειτουργήσει ως φυσικό διουρητικό και ήπιο καθαρτικό του οργανισμού βοηθώντας στη μείωση του φουσκώματος και της δυσπεψίας. Επιπλέον η κατανάλωσή του βοτάνου αυτού βοηθάει στην απόχρεμψη των φλεγμάτων, στη μείωση του λίπους μετά από μακροπρόθεσμη λήψη και στην προστασία από τον διαβήτη. Αυτή η συμβολή της πικραλίδας στην απώλεια λίπους και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας οδηγεί και στη μείωση του μεγέθους των ανδρικών μαστών.
Το γαϊδουράγκαθο είναι ένα ακόμη πολύ αντιοξειδωτικό βότανο που συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του ήπατος και προστατεύει από τις τοξίνες που συσσωρεύονται στο ήπαρ εξαιτίας της κατάχρησης του αλκοόλ και του καπνίσματος. Οι σπόροι από τα άνθη του γαϊδουράγκαθου περιέχουν σιλυμαρίνη η οποία έχει αντιφλεγμονώδη δράση, μειώνει τη χοληστερόλη, καθαρίζει και αποτοξινώνει τον οργανισμό ενώ παράλληλα βοηθάει στην ορμονική ισορροπία του ανδρός. Η ορμονική εξισορρόπηση μπορεί να οδηγήσει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της γυναικομαστίας. Μπορεί να καταναλωθεί εύκολα ως τσάι ή συμπλήρωμα διατροφής.
Το πράσινο τσάι, που λειτουργεί και ως φυσικός λιποδιαλύτης, είναι από τα πιο γνωστά βότανα που συνηθίζουν να καταναλώνουν τα άτομα που επιθυμούν απώλεια λίπους. Η διουρητική και αποτοξινωτική του δράση βοηθάει στη μείωση του σωματικού βάρους και στη ρύθμιση των επιπέδων των ορμονών. Η καθημερινή κατανάλωση πράσινου τσαγιού μπορεί πιθανώς να μειώσει το μέγεθος των διογκωμένων μαστών σε εφήβους και ενηλίκους.
Από τη λίστα με τα βότανα που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση κατά της γυναικομαστίας δεν μπορεί να λείπει και το μικρό λευκό μανιτάρι (λευκό κουμπί). Αυτό το λευκό μανιτάρι αναστέλλει τη λειτουργία της αρωματάσης η οποία είναι υπεύθυνη για την παραγωγή των οιστρογόνων στον οργανισμό. Αυτή η μέθοδος φυσικής και εναλλακτικής θεραπείας είναι πολύ εύλογο να δοκιμαστεί καθώς με τη μείωση της οιστρογονικής δράσης αυξάνεται η τεστοστερόνη στον άνδρα, εξισορροπούνται οι ορμόνες ομαλά και επομένως η συχνή κατανάλωση αυτού του λευκού μανιταριού μπορεί να οδηγήσει στην αποτελεσματική καταπολέμηση της γυναικομαστίας.
Το τριβόλι (Tribulus Terrestris) σε μορφή τσαγιού ή διατροφικού συμπληρώματος σε κάψουλες ενισχύει εξίσου την παραγωγή τεστοστερόνης η οποία είναι απαραίτητη για την επίτευξη ενός πιο αρρενωπού στήθους. Επιπλέον η λήψη του κόκκινου τριφυλλιού σε κάψουλες βοηθάει στην αντιμετώπιση της γυναικομαστίας. Το κόκκινο τριφύλλι που περιέχει γενιστεΐνη μπορεί να δράσει ενάντια στην παραγωγή των οιστρογόνων στο ανδρικό σώμα.
Την αύξηση της τεστοστερόνης στον ανδρικό οργανισμό μπορεί να ενισχύσει και το βότανο που ονομάζεται λουλούδι του πάθους. Το λουλούδι του πάθους (Passion flower) μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα ευεργετικό κυρίως για τους άνδρες της μέσης και τρίτης ηλικίας που εμφανίζουν γυναικομαστία. Το φυτικό αυτό συμπλήρωμα προάγει την αύξηση της τεστοστερόνης, αυξάνει τη λίμπιντο και επιδρά αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της γυναικομαστίας και των διευρυμένων και χαλαρωμένων ανδρικών μαστών.
Μερικές από τις θεραπευτικές μεθόδους με βότανα περιλαμβάνονται και στο Αγιουρβεδικό σύστημα. Με τη λέξη Αγιουρβέδα (Ayurveda) εννοείται η γνώση και η επιστήμη της ζωής. Η Αγιουρβέδα πρόκειται για έναν τρόπο ζωής πιο πνευματικό όπου ο άνθρωπος κάνει χρήση των δώρων και των προϊόντων της φύσης για να βρει την πορεία του προς τη θεραπεία του. Τα βότανα όπως τα παραπάνω αλλά και οι συνδυασμοί αυτών μαζί με αντιοξειδωτικά πιπέρια, κάρδαμο και τζίντζερ (πιπερόριζα) σε αφεψήματα, η ισορροπημένη υγιεινή διατροφή και η εκγύμναση του σώματος για την επίτευξη της ενδυνάμωσης και της ευλυγισίας έχουν ουσιαστικά ως απώτερο στόχο την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Η μείωση του λίπους συνολικά στο σώμα και η ορμονική σταθεροποίηση μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της γυναικομαστίας και τη μείωση του αυξημένου μεγέθους των θηλών, είτε πρόκειται για ψευδή είτε για αληθή γυναικομαστία. Με την τακτική χρήση του βοτάνου σαρσαπάριλλα (Sarsaparilla) που εμπεριέχει φυτοστερόλες, συνδυαστικά με την εντατική άσκηση, ενισχύονται οι θωρακικοί μυς και μειώνεται το μέγεθος του αδενικού ιστού στους μαστούς του ανδρός.
Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η οποιαδήποτε απόπειρα θεραπευτικής αντιμετώπισης με βότανα πρέπει πρώτα να συζητηθεί μεταξύ τους ασθενούς με τον ιατρό του ώστε να αποφευχθούν πιθανές ανεπιθύμητες επιδράσεις ή παρενέργειες. Αυτό είναι απαραίτητο καθώς υπάρχουν μερικά βότανα που περιέχουν φυτο – οιστρογόνα τα οποία επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα και προκαλούν γυναικομαστία στους άνδρες που τα λαμβάνουν.