Η γυναικομαστία αφορά την πάθηση όπου διογκώνονται οι μαστοί του ανδρικού στήθους προσομοιάζοντας το γυναικείο. Ένα από τα ποικίλα πιθανά αίτια εμφάνισης της γυναικομαστίας αποτελεί η θυρεοειδοπάθεια. Ειδικότερα όταν κάνουμε λόγο για αληθή γυναικομαστία αναφερόμαστε στο είδος της γυναικομαστίας που οφείλεται σε ορμονικά αίτια και ως υπόβαθρο υπάρχει η ορμονική ανισορροπία στον οργανισμό του ενήλικου άνδρα ή του νεαρού εφήβου. Αυτή η μορφή γυναικομαστίας διαχωρίζεται από την ψευδή (δηλαδή τη λιπομαστία) καθώς η αληθής γυναικομαστία χαρακτηρίζεται από διόγκωση των αδένων των θηλών και όχι απλώς από απλή συγκέντρωση λιπώδους στρώματος στην περιοχή των μαστών. Επιπλέον δεν πρέπει να συγχέουμε την αληθή με την ιδιοπαθή γυναικομαστία καθώς στην τελευταία δεν είναι εφικτό να εντοπιστούν τα πιθανά αίτια εμφάνισής της ακόμη και μετά από μια σειρά διερευνητικών εξετάσεων.
Τα προβλήματα λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα μπορούν να διαταράξουν την σταθερότητα των επιπέδων των ορμονών στον οργανισμό του ανδρός που πάσχει από ενδοκρινολογικά προβλήματα. Πιο συγκεκριμένα ο υπερθυρεοειδισμός, δηλαδή η υπερβολική δραστηριότητα του θυρεοειδούς αδένα, μπορεί να έχει ως ένα από τα συνοδά συμπτώματα τη γυναικομαστία. Αν και ο υπερθυρεοειδισμός είναι λιγότερο συχνός από τον υποθυρεοειδισμό, δεν παύει να ταλαιπωρεί ένα μικρό ποσοστό των ανδρών με ποικίλα ενοχλητικά συμπτώματα συμπεριλαμβανομένης και της γυναικομαστίας. Πρόκειται για την υπερδραστηριότητα του ενδοκρινούς αδένα και την αντιστοίχως υπερβολική δραστηριότητα του μεταβολισμού του ασθενούς.
Με την έναρξη της μεγέθυνσης των μαστών ο κάθε άνδρας που παρατηρεί γυναικομαστία στο στήθος του θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα σε ιατρό για περαιτέρω κλινική διερεύνηση. Η λήψη αναλυτικού ιατρικού ιστορικού, η ψηλάφηση της μάζας των θηλών από χειρουργό και η διενέργεια ορμονολογικών και απεικονιστικών εξετάσεων υπό τη στενή παρακολούθηση από ενδοκρινολόγο θα ρίξουν φως στα πιθανά αίτια. Έτσι διαπιστώνονται και προλαμβάνονται και άλλες πιθανές αιτίες πρόκλησης της γυναικομαστίας από σοβαρότερες υποκείμενες ασθένειες που όσο νωρίτερα εντοπίζονται, τόσο πιο έγκαιρη είναι η θεραπεία τους. Εάν ο ενδοκρινολόγος σε συνεργασία με τον χειρουργό καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η γυναικομαστία οφείλεται σε υπερθυρεοειδισμό, τότε ο ασθενής ξεκινάει ενδοκρινική θεραπεία με χάπια σε καθημερινή λήψη επ’ αόριστον. Η ρυθμισμένη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα μειώνει κατά πολύ τα συμπτώματα και βελτιώνει την ποιότητα ζωής του ασθενούς τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά.
Για τον εντοπισμό και διαπίστωση του υπερθυρεοειδισμού είναι απαραίτητη μια σειρά από εξετάσεις αίματος που βοηθούν στη διάγνωση. Οι ορμονολογικές εξετάσεις της Τ3 (τριϊωδοθυρονίνη) , Τ4 (θυροξίνη), TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη), FT3 (ελεύθερη τριϊωδοθυρονίνη) και FT4 (ελεύθερη θυροξίνη) μπορούν να ελέγξουν και να δείξουν τα επίπεδα των σημαντικών αυτών ορμονών τα οποία αναλόγως των αποτελεσμάτων είναι σημαντικό να επέλθουν σε σταδιακή και μόνιμη σταθεροποίηση μέσω κατάλληλης αγωγής με χάπια. Η αυξημένη παραγωγή των Τ3 και Τ4 είναι σημάδι της πάθησης του υπερθυρεοειδισμού. Η έγκαιρη έναρξη θεραπείας μπορεί να αποτρέψει πιθανές επιπλοκές όπως η ανάπτυξη όγκου στον θυρεοειδή αδένα, η δημιουργία βρογχοκήλης ή η θυρεοτοξική κρίση. Η λήψη κατάλληλης αγωγής είναι απαραίτητη για τη θετική έκβαση της υγείας και τη βελτίωση των συμπτωμάτων διότι κάποιες μορφές υπερθυρεοειδισμού οφείλονται στην αυτοάνοση νόσο του Graves. Το αυτοάνοσο αυτό νόσημα μπορεί δυνητικά να επιφέρει επικίνδυνες επιπλοκές γι’ αυτό και η έγκαιρη διάγνωση κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική. Επίσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να ελεγχθούν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα και τα τριγλυκερίδια καθώς αυτά μπορούν να καταδείξουν τον αυξημένο μεταβολικό ρυθμό. Η εξέταση με ψηλάφηση και το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς αδένα είναι μια πολύ σημαντική εξέταση για διερευνηθεί η ύπαρξη κάποιας μάζας ή όγκου. Σε πιο προχωρημένες καταστάσεις της ασθένειας είναι χρήσιμη και η απεικόνιση με αξονική ή μαγνητική τομογραφία.
Μερικά ακόμη από τα συχνότερα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού που ενδεχομένως συνοδεύουν τη γυναικομαστία σε άντρες αποτελούν η υπερκινητικότητα, η δυσκολία συγκέντρωσης, η ταχυπαλμία, η νευρικότητα, η αυπνία, οι ζαλάδες, οι ναυτίες, η έντονη απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια, η μειωμένη σεξουαλική λειτουργία, τα μάτια που προεξέχουν από τα βλέφαρα, τα ευαίσθητα μαλλιά ή η τριχόπτωση.
Τα αντιθυρεοειδικά χάπια όπως η μεθιμαζόλη ή το ραδιενεργό ιώδιο μπορούν να σταματήσουν την αυξημένη παραγωγή ορμονών του θυρεοειδούς αδένα. Επιπλέον η συχνή άσκηση και η ισορροπημένη διατροφή που είναι πλούσια σε βιταμίνες, ασβέστιο και νάτριο λειτουργεί προστατευτικά έναντι του υπερθυρεοειδισμού. Η μείωση του άγχους έχει μεγάλο ρόλο στην πρόληψη της πάθησης. Ακολουθώντας τις οδηγίες ενός υγιεινού τρόπου ζωής υπό τη συχνή παρακολούθηση από τον ενδοκρινολόγο ο ασθενής με γυναικομαστία μπορεί να αντιμετωπίσει έμμεσα αλλά προοδευτικά το πρόβλημά του όταν αυτό οφείλεται στην υποκείμενη πάθηση του υπερθυρεοειδισμού.
